բարդ-գրապահարան,գրադարան,գրասենյակ,դպրատուն,զարդապահարան,զգեստապահարան,բառախաղ,էլեկտրակայան,հեռաղոս,պատառաքաղ
պարզ- աթոռ,սեղան,զարդ,զգեստ,մուկ,գիրք,դպիր,դպրոց,տետր և բուն
ածանցավոր-մկնիկ,մուկիկ,ձմերուկ,հրատարակություն,հրատարակչություն,շուտասելուկ,բառակապակցություն,ընկերություն, կազմակերպություն և տիկնիկ
Առաջադրանք 1
Առաջադրանք 1Վանի աշխարհակալ տերությունը
Թվարկել Վանի աշխարհակալ տերության ստեղծման պատճառները, հետրանքները:
Վանի թագավորությունը իմ կարծիքով ստեղծվեց երկրի պատմության մեջ իր հետքը թողելու և հայերի պատություն ստեղծելու համար ստեղծեցին Վանըև արքաները նույնիսկ չնկատեցին ինչքան հզորացրին և մեծացրին Վանի թագավորությունը բայց միևնույն ժամանակ չեինել պատկերացնում որ ապագայում մի քանի արքաների պատճառով իրենց տարիների կռիվները ջուրը կնգնի և պետությունը կդառնա այսորվա չափերի
Պատմել չորս ծովերի տերության մասին:
չորս ծովերի պետությունը որը ուներ բազմաթիվ անուներ հասավ իր զորացման գագաթնակետին այսինքն չորս ծովի երկրի չափերին կառավարում էին Արգիշտի առաջինը և սուրդադի երկրորդը նրանք վոքեշնչվելեին հաղթանակներով և չեինել նկատում ինչպիսի ահռելի և հզոր պետություն են ստեղծում հյուսիսից Վանը հասնում էր Սև ծով նեռառելով Կուլխան արևմութքում հասնում էր փոքր ասիա իսկ արևելքում մինչև կասպից ծով:
Համեմատել Արգիշտի Առաջին, Սարդուրի Երկրորդ, Ռուսա Երկրորդ արքաների գործունեությունը:
Ռուսա ԲՎանի թագավորության արքա մ.թ.ա. մոտ 685-645 թթ.-ին։ Արգիշտի Բ-ի որդին և հաջորդը։ Հզոր նախորդների նման կրել է «մեծ արքա», «տիեզերաց արքա», «արքայից արքա», «Բիայնիլիի արքա» և այլ տիտղոսներ։
Գահակալման սկզբնական տարիներին, կիմերների և սակերի սպառնալից արշավանքների պայմաններում, Ռուսա Բ-ն համախմբել է ուժերը, հիմնել նոր ռազմական ամրություններ ու բերդաքաղաքներ, հիմնականում անխախտ պահել պետության սահմանները։ Մ.թ.ա. 670-ականներին նա դաշնակցել է կիմերների հետ և արշավել անդրեփրատյան երկրներ։ Ռուսա Բ-ն ռազմաքաղաքական սերտ դաշինք է հաստատել նաև սակերի հետ, որոնք այդ ժամանակ հզոր թագավորություն էին հիմնել Կուր գետի արևելյան ավազանում։
Արգիշտի Ա Վանի թագավորության արքա մոտ մ.թ.ա. 786 թվականից։ Մենուա թագավորի որդին և հաջորդը։ Արգիշտի Ա-ի գահակալության տարիներին Վանի հայկական թագավորությունը հասել է հզորության գագաթնակետին։ Արգիշտի Ա գործունեությունը վերականգնվում է ճշգրիտ ժամանակագրությամբ շնորհիվ «Խորխոռյան տարեգրության», որում իրադարձությունները ներկայացվում են հանգամանորեն։
Սարդուրի Բ Վանի թագավորության արքա մոտ մ.թ.ա. 764 թվականից։ Արգիշտի Ա թագավորի որդին էր, գահակիցը և հաջորդը։ Սարդուրի Բ-ի գործունեության մասին պատմող տասնյակ արձանագրություններ են հայտնաբերվել Հայաստանի զանազան վայրերում (Վան, Արածանու հովիտ, Արարատյան դաշտ, Սևանի ավազան և այլն)։
Պարապմունք 36.
Հիշեցնում եմ նոյեմբեր ամսվա ընթացիկ նախագծերը:
Ժամկետը՝ մինչև նոյեմբերի վերջ:
1. Հին խնդիրների ժողովածու
2. Իմ մաթեմատիկ ընտանիքը
3. Խնդիրների տեսագրում /երկրորդ մակարդակ կամ առաջարկում են սովորողները/:
4.Ինչ հետաքրքիր, ոչ ստանդարտ խնդիրներ կառաջարկեք մաթեմատիկական ֆլեշմոբի նոյեմբեր ամսվա համար:
Ամբողջ թվերի գումարումը
Տեսական նյութ
Կանոն 1. Միեւնույն նշանն ունեցող ամբողջ թվերի գումարը գտնելու համար պետք է`
1. գումարել գումարելիների բացարձակ արժեքները,
2. ստացված թվից առաջ դնել գումարելիների նշանը։
Օրինակ՝
+5+(+2)=+(|+5|+|+2+|)=+(5+2)=+7
-5+(-2)=-(|-5|+|-2|)=-(5+2)=-7
Կանոն 2. Տարբեր նշաններ ունեցող ամբողջ թվերի գումարը գտնելու համար պետք է`
1. այդ թվերի բացարձակ արժեքներից ավելի մեծից հանել ավելի փոքրը,
2. ստացված թվից առաջ դնել այն գումարելիի նշանը, որի բացարձակ արժեքն ավելի մեծ է։
Oրինակ՝ -6+(+4)=-(|-6|-|+4|)=-(6-4)=-2
-6+(+7)=+(|+7|-|-6|)=+1=1
Առաջադրանքեր
1) Կատարե՛ք գումարում.
ա) (+7) + (+2),
(+7)+(+2)=+(|+7|+|+2+|)=+(7+2)=+9
բ) (+10) + (+15),
(+10)+(+15)=(|+10|+|+15+|)=(10+15)=+25
գ) (–17) + (–12),
(-17)+(-12)=(|-17|+|-12+|)=(17+12)=-29
դ) (–18) + (–3)
(-18)+(3)=+(|-18|+|-3+|)=+(18+3)=+21
ե) (–21) + (–4),
(-21)+(-4)=+(|-21|+|-4+|)=+(21+4)=-25
զ) (–29) + (–41)։
(-41)+(-29)=+(|-41|+|-29+|)=+(41+29)=-70
2) Գումարե՛ք հետևյալ թվերը.
ա) –10, +7 հետո գումարիր –3,
(-10)+(+7)=+(|-10|-|+7+|)=+(10-7)=-3
(-3)+(-3)=+(|-3|+|-3|)=(3+3)=-6
բ) +7, +3 հետո գումարիր –4,
(+7)+(+3)=+(|+7|+|+3+|)=+(7+3)=+10
(+10)+(-4)=+(|+10|-|-4+|)=+6=6
բ) +23, –40 հետո գումարիր +6,
(+23)+(-40)=+(|+23|+|-40+|)=(40-23=17)=-17
(/17/)+(/6/)=(17-6)=11
գ) –18, +11 հետո գումարիր –10,
(/-18/)+(+11)=(18-11)=(7)=-7
(/-10/)+(/-7/)=(10+17)=27=-27
—դ) +18, –27 հետո գումարիր –5,
(/-27/)+(+18)=(27-18)=9=-9
(/-9/)+(/-5/)=(9+5)=14=-14
=ե) –29, +40 հետո գումարիր +30։
(/-29/)+(+40)=(40-29)=11=-11
(/-11/)+(/+30/)=(30+11)=+41
3) Մի հույն ծնվել է մ. թ. ա. 48 թ. եւ վախճանվել է մ. թ. ա 25 թ.։ Քանի՞տարի է ապրել այդ հույնը։
48-25=23
4) Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն.
ա) (-9) + (+8) = –1,
դ) (-18) + (+7) = –11,
է) (+5) + (-2) = 3,
բ) –3 + (-3) = –6,
ե)(- 12) + (+2) = –10,
ը)(+ 25) +(- 5) = 20,
գ) –8 + (-2) = –10,
զ)(- 11) + 20 = 9,
թ) –5 + (-6) = –11։
5) Գումարե՛ք հետեւյալ թվերը.
ա) –3, –9 հետո գումարիր –5
(-3)+(-9)=+(|-9|+|-3+|)=+(9+3)=-12
(-12)+(-5)=+(|-12|+|-5+|)=+(12+5)=-17
գ) –11, –7 հետո գումարիր –12,
(-11)+(-7)=+(|-11|+|-7+|)=+(11+7)=-18
(-18)+(-12)=+(|-18|+|-12+|)=+(18+12)=+30
ե) –21, –3 հետո գումարիր –18,
(-21)+(-3)=+(|-21|+|-3+|)=+(21+3)=-24
(-24)+(-18)=+(|-24|+|-18+|)=+(24+18)=-42
բ) –1, –20 հետո գումարիր –8,
(-20)+(-1=+(|-20|+|-1+|)=+(20+1)=-21
(-21)+(-8)=+(|-21|+|-8+|)=+(21+8)=-29
դ) –6, –9 հետո գումարիր –10,
(-6)+(-9)=+(|-6|+|-9+|)=+(6+9)=-15
(-15)+(-10)=+(|-15|+|-10+|)=+(15+10)=-25
զ) –4, –15 հետո գումարիր –25։
(-15)+(-4)=+(|-15|+|-4+|)=+(15+4)=-29
(-29)+(-25)=+(|-29|+|-25+|)=+(29+25)=-54
6) Թիվը ներկայացրե՛ք երկու բացասական գումարելիների գումարի տեսքով.
ա) –30=-(-15)+(-15)
բ) –25=(-15)+(-10)
գ) –62=(-60)+(-2)
դ) –50=(+50)+(-100)
ե) –38=(-37)+(-1)
7) Կատարե՛ք գումարում.
ա) (+3) + (–4),
(+3)+(-4)=+(|+3|-|-4+)=(3-4)=-1
դ) (+15) + (–6),
(+15)+(-6)=+(|+15|+|-6+|)=(15-6)=9
է) (–18) + (+7),
(-18)+(+7)=+(|+7|-|-18+|)=-11
բ) (–11) + (+5),
(+5)+(-11)=+(|+5|-|-11+|)=-6
ե) (–8) + (+7),
(+7)+(-8)=+(|+7|-|-8+|)=-1
ը) (–21) + (+8),
(+8+)+(-21)=+(|+8|+—21+|)=+(21-8)=13=-13
գ) (–10) + (+3),
(+3)+(-10)=+(|+3|-|-10+|)=+(10-3)=7=-7
զ) (+31) + (–10),
(+31)+(-10) =+(|+31-|-10+|)=+(31-10)=21
թ) (+19) + (–12)։
(+19)+(-12)=+(|+19-|-12+|)=+(19-12)=+7
8. Խնդիր ֆլեշմոբից:
Մոնիկան ունի տարբեր գույնի երեք արկղ՝ սպիտակ, կարմիր և կանաչ: Դրանցից մեկում տանձ է, մյուսում՝ խնձոր, մեկն էլ դատարկ է: Ո՞ր գույնի արկղում է տանձը, եթե հայտնի է, որ այն կա՛մ սպիտակ, կա՛մ կարմիր արկղում է, իսկ խնձորը` ո՛չ սպիտակ, ո՛չ էլ կանաչ արկղում։
Սպիտակում
9. Խնդիր ֆլեշմոբից:
Առաջին կանգառում ավտոբուսից իջան 3 ուղևոր, երկրորդ կանգառում բարձրացան 6 ուղևոր, երրորդ կանգառում իջան 4 ուղևոր և բարձրացան 3 ուղևոր։ Արդյունքում ավտոբուսում մնացին 15 ուղևոր։ Սկզբում ավտոբուսում քանի՞ ուղևոր կար։
13
Դասարանական 1 ԱՇԽԱՏԱՆՔ ԵՎ ԷՆԵՐԳԻԱ
1*
Գտնել ձկան արագությունը, եթե հայտնի է, որ 360 մ երկարությամբ ճանապարհը նա անցավ 40 վարկյանում:
360։40-9
9մ 1 վայրկյանում
2*
Որքան ճանապարհ կանցնի ինքնաթիռը 4 ժամում, եթե նրա արագությունը 100կմ/ժ է:
100×4=400կմ/ժ է։
որ ես վերցնումեմ շիշը ապա դնում այլ վայրում այսինքն ես ուժեմ գործադրում շիշը վերցնելիս
ա բայց նշանակում ենք ջ-ով
այն էնէրգիանՈրով որ պայմանավորված է մարմնի շարժումը
այն էնէրգիան որով պայմանավորված է մարմնի փոխազդեցությունը
կախված արագությունից և ինքնաթիռից
1.Գտի՛ր օրինաչափությունը և լրացրո՛ւ դատարկ վանդակը:
68
2.Երկնիշ թվի թվանշանների արտադրյալը 21 է: Որքա՞ն է այդ թվի թվանշանների գումարը:
10
3.Երեք հաջորդական զույգ թվերի գումարը 336 է։ Գտի՛ր այդ թվերից ամենամեծը։
114
4.Մարիամն ամեն օր գրում է այդ օրվա ամսաթիվն ու ամիսը, այնուհետև հաշվում է թվանշանների գումարը: Օրինակ՝ մարտի 26-ը գրում է այսպես՝ 26.03, գումարը կլինի՝ 2+6+0+3=11: Մարիամի ստացած ամենամեծ գումարը ո՞րը կլինի։
29.9=20
5.Ճագարն ուներ 20 գազար: Ամեն օր նա ուտում էր երկու գազար: Շաբաթվա ո՞ր օրն էր նա սկսել ուտել իր գազարները, եթե 11-րդ գազարը կերել էր երեքշաբթի օրը:
Հինգշաբթի
6.Փուչիկները վաճառվում են տարբեր փաթեթներով, որոնցից յուրաքանչյուրը պարունակում է՝ 5, 10 կամ 25 հատ փուչիկ: Ամենաքիչը քանի՞ փաթեթ պետք է գնի Մարինեն, եթե նա ուզում է գնել ճիշտ 70 փուչիկ:
4
7.Առաջին կանգառում ավտոբուսից իջան 3 ուղևոր, երկրորդ կանգառում բարձրացան 6 ուղևոր, երրորդ կանգառում իջան 4 ուղևոր և բարձրացան 3 ուղևոր։ Արդյունքում ավտոբուսում մնացին 15 ուղևոր։ Սկզբում ավտոբուսում քանի՞ ուղևոր կար։
14
8.Երկու դարբին միասին աշխատելով՝ որոշակի աշխատանք կարող են կատարել 8 օրում։ Երկրորդ դարբինը միայնակ քանի՞ օրում կարող է կատարել այդ աշխատանքը, եթե առաջին դարբինը այն կատարում է 12 օրում։
24
9.Մոնիկան ունի տարբեր գույնի երեք արկղ՝ սպիտակ, կարմիր և կանաչ: Դրանցից մեկում տանձ է, մյուսում՝ խնձոր, մեկն էլ դատարկ է: Ո՞ր գույնի արկղում է տանձը, եթե հայտնի է, որ այն կա՛մ սպիտակ, կա՛մ կարմիր արկղում է, իսկ խնձորը` ո՛չ սպիտակ, ո՛չ էլ կանաչ արկղում։
Սպիտակ
10.Դասարանի բոլոր 30 սովորողները ցանկություն հայտնեցին մասնակցելու ֆուտբոլի կամ բասկետբոլի մրցումներին: Նրանցից 15-ը ցանկություն հայտնեց մասնակցելու ֆուտբոլի մրցումներին, իսկ 20-ը` բասկետբոլի: Քանի՞ սովորող մասնակցեց և՛ ֆուտբոլի, և՛ բասկետբոլի մրցումներին։
5
Եսայան Դավիթի ուսումնական բլոգ 